Zmiana migracyjna zmusza Niemcy do przemyślenia strategii pracy

Federalne kontrole graniczne Niemiec przynoszą wymierne efekty. Poufny raport ze źródeł bezpieczeństwa narodowego pokazuje, że nasilone kontrole na wszystkich zewnętrznych granicach Niemiec zakłóciły nieregularne przepływy migracyjne. Władze zaobserwowały znaczące zmiany w schematach wjazdu między styczniem a marcem 2025 r.

Zachodnia granica z Francją pozostaje strefą najbardziej aktywną pod względem prób nieautoryzowanego wjazdu. Tylko w marcu 547 osób zostało zawróconych podczas próby przekroczenia granicy z Francji, a mniejsze liczby zarejestrowano na granicach Holandii, Belgii i Luksemburga. Najczęściej zatrzymywane osoby miały obywatelstwo algierskie, syryjskie, tureckie, afgańskie, tunezyjskie lub marokańskie.

Na południowych granicach Niemiec odmowy wjazdu również pozostają wysokie, szczególnie z Austrii i Szwajcarii. Obywatele Afganistanu, Ukrainy, Syrii i Maroka byli wśród najczęściej odmawianych wjazdu. Wzdłuż wschodnich granic nieregularne przekraczanie granicy pozostaje stałe, szczególnie z Polski i Czech. Większość odmów wynika z braku wiz lub zezwoleń na pobyt, przy czym Ukraińcy są grupą najbardziej dotkniętą.

Północna granica jest nadal stosunkowo spokojna, z zaledwie 41 odpowiednimi nieautoryzowanymi wjazdami zgłoszonymi w marcu. Decyzja Finlandii o zamknięciu granic z Rosją wydaje się mieć efekt domina w całej Europie Północnej, ograniczając dostęp do Niemiec przez szlak nordycki. Niemieccy urzędnicy postrzegają ten „efekt domina” jako znak, że sąsiednie kraje zaostrzają kontrole w odpowiedzi na zmianę polityki Berlina.

Malejąca migracja zarobkowa z Europy Wschodniej

Podczas gdy polityka kontroli granicznej jest zaostrzana, inny rozwój wydarzeń wywiera presję na niemiecki rynek pracy: gwałtowny spadek migracji zarobkowej z Europy Wschodniej. Migranci z krajów zaangażowanych w rozszerzenie UE na wschód odgrywali kiedyś kluczową rolę w niemieckiej sile roboczej. W latach 2011–2015 co roku przybywało ponad 200,000 2023 pracowników z krajów takich jak Polska, Rumunia i Bułgaria. Jednak do 69,000 r. liczba ta spadła do zaledwie 66 XNUMX — spadek o XNUMX procent.

Ten spadek jest częściowo spowodowany nasyceniem demograficznym w krajach źródłowych, z których wiele już doświadczyło relokacji dużej części populacji mobilnej. Niemcy obecnie zmagają się z ostrym niedoborem wykwalifikowanych pracowników. Tylko w 2024 r. było 487,000 XNUMX nieobsadzonych stanowisk wymagających określonych umiejętności.

Eksperci twierdzą, że zmiana demograficzna jeszcze bardziej zmniejszy dostępność siły roboczej w nadchodzących latach. Bez nowych strategii Niemcy będą miały coraz większe trudności z utrzymaniem podstawowych usług i produkcji przemysłowej.

Przepisy dotyczące Bałkanów Zachodnich oferują alternatywną ścieżkę

W odpowiedzi na malejącą migrację z krajów członkowskich UE Niemcy zaczęły patrzeć poza rdzeń Europy. Rozporządzenie dotyczące Bałkanów Zachodnich — obowiązujące od 2016 r. — pozwala obywatelom sześciu krajów bałkańskich spoza UE na pracę w Niemczech, mając jedynie ofertę pracy i zatwierdzenie agencji pracy. W przeciwieństwie do tradycyjnych kanałów migracyjnych, nie są wymagane żadne formalne kwalifikacje, z wyjątkiem zawodów regulowanych.

Polityka początkowo ograniczała migrację do 25,000 50,000 wjazdów rocznie, choć liczba ta została tymczasowo podniesiona do 2024 46,000 w 2017 r. Jednak trwają prace nad ponownym obniżeniem limitu. Mimo to program wykazał spójne wyniki, przy czym około 2021 XNUMX osób przybywało rocznie w latach XNUMX–XNUMX.

Co ważne, migranci z Bałkanów Zachodnich mają tendencję do dobrej integracji z rynkiem pracy. Większość z nich jest zatrudniona na stanowiskach opłacanych z ubezpieczenia społecznego i rzadko polega na usługach socjalnych. Ich wymóg wjazdu oparty na zatrudnieniu oznacza, że ​​ich obecność jest ściśle związana z potrzebami niemieckiej gospodarki.

Apel o rozszerzenie i modernizację kanałów migracji pracowników

Biorąc pod uwagę skalę niedoboru siły roboczej, ekonomiści wzywają do rozszerzenia modelu Bałkanów Zachodnich. Potencjalnymi kandydatami do włączenia są Gruzja, Mołdawia i Turcja — kraje, które mają status kandydata do UE lub utrzymują silne więzi gospodarcze z Niemcami. Eksperci zalecają również korzystanie z dwustronnych umów migracyjnych w celu ułatwienia legalnego napływu siły roboczej i zmniejszenia presji na system azylowy.

Jedną z kluczowych propozycji jest skupienie się na ramach, a nie kontrolowanie każdego aspektu rekrutacji. Oznacza to usprawnienie procedur wizowych, umożliwienie agencjom pracy tymczasowej rekrutacji i digitalizację uznawania kwalifikacji. Obecny proces oceny zagranicznych kwalifikacji pozostaje zbyt rozdrobniony i powolny, co powoduje niepotrzebne opóźnienia.

Eksperci podkreślają, że nawet kandydaci bez formalnych kwalifikacji powinni być mile widziani, jeśli ich umiejętności odpowiadają zapotrzebowaniu na pracę. Chociaż rząd niemiecki odszedł od ścisłych zasad równoważności, nadal musi poprawić sposób, w jaki weryfikuje i komunikuje kompetencje zawodowe pracodawcom.

Przejście od reagowania kryzysowego do długoterminowego planowania

Zmiana dynamiki migracji — zarówno na granicach, jak i w podaży pracy — podkreśla potrzebę ponownego skalibrowania podejścia. Niemcy są teraz w sytuacji, w której muszą wyraźniej rozróżnić nieuregulowany wjazd od kontrolowanej migracji zarobkowej. Podczas gdy zacieśnienie granic może zmniejszyć obciążenie systemu azylowego, nie robi nic, aby wypełnić rosnącą lukę w sile roboczej.

Nadchodzące polityki rządu, w tym nowe kwoty i umowy pracownicze, określą, czy Niemcy będą mogły pozostać konkurencyjne na globalnym rynku, który jest coraz bardziej napędzany mobilnością talentów. Bez skuteczniejszych ścieżek prawnych branże od opieki zdrowotnej po logistykę mogą stawić czoła ciągłym wyzwaniom kadrowym.

Liczby są jasne: poleganie na tradycyjnych unijnych pulach siły roboczej nie jest już zrównoważone. Jeśli Niemcy chcą utrzymać funkcjonowanie swojej gospodarki na obecnym poziomie — i uniknąć długoterminowego spadku gospodarczego — muszą zainwestować w nowoczesną, elastyczną i inkluzywną infrastrukturę migracyjną.