Debata na temat niemieckiego Bürgergeld, podstawowego świadczenia socjalnego, nasiliła się, gdy Wolna Partia Demokratyczna (FDP) wzywa do cięć w płatnościach. Przewodniczący parlamentu FDP Christian Dürr argumentuje, że obecna kwota jest zbyt wysoka i powinna zostać obniżona, jako kluczowy czynnik podając korekty inflacyjne. Stanowisko to wywołało znaczne kontrowersje w rządzie niemieckim i wśród ogółu społeczeństwa.
Wzywa do zmniejszenia płatności Bürgergeld
Christian Dürr z FDP zaproponował zmniejszenie płatności Bürgergeld, które obecnie wynoszą 563 euro miesięcznie dla osób samotnych. Twierdzi, że płatności są „o 14–20 euro za wysokie” ze względu na przeszacowanie inflacji w poprzednich obliczeniach. Dürr uważa, że zmniejszenie płatności odciąży podatników nawet o 850 mln euro i wzmocni zachęty do zatrudnienia. Propozycja ta wpisuje się w szerszy program gospodarczy FDP, który kładzie nacisk na ograniczanie wydatków rządowych i promowanie samodzielności poprzez pracę.
Sprzeciw SPD i ograniczenia prawne
Partia Socjaldemokratyczna (SPD), koalicjant niemieckiego rządu, ostro skrytykowała propozycję FDP. Urzędnicy SPD argumentują, że sugerowane cięcia są nierealne i stworzyłyby niepotrzebną niepewność dla odbiorców Bürgergeld. Martin Rosemann, rzecznik SPD ds. rynku pracy, nazwał propozycję „oderwaną od rzeczywistości” i podkreślił, że obecne ramy prawne nie pozwalają na takie obniżki. Niemieckie Ministerstwo Pracy potwierdziło również, że wszelkie zmiany w Bürgergeld muszą być zgodne z konstytucyjnymi gwarancjami podstawowego poziomu utrzymania, co utrudnia z prawnego punktu widzenia znaczne cięcia.
Kontekst budżetowy
Nacisk na zmniejszenie płatności Bürgergeld pojawia się w obliczu szerszego kryzysu budżetowego w Niemczech. Rząd stara się załatać 5 miliardów euro luki w budżecie na 2025 rok po tym, jak plany realokacji środków z wcześniejszych limitów cen gazu uznano za niekonstytucyjne. Ten niedobór finansowy doprowadził do wznowienia debat w koalicji na temat tego, gdzie można dokonać cięć, przy czym FDP opowiadała się za środkami oszczędnościowymi, a inni partnerzy koalicji, tacy jak Zieloni i SPD, sprzeciwiali się cięciom wydatków socjalnych.
Ostatnie podwyżki i przyszłe korekty
W styczniu 2024 r. płatności Bürgergeld wzrosły o 12 procent do 563 euro miesięcznie dla pojedynczych odbiorców, co stanowi znaczną podwyżkę mającą na celu zrównoważenie wyższych kosztów utrzymania wynikających z inflacji. Jednak w miarę jak stopy inflacji zaczynają spadać, FDP argumentuje, że należy ponownie rozważyć przyszłe podwyżki lub nawet je wstrzymać. Niemieckie Ministerstwo Finansów wskazało, że w 2025 r. może nie nastąpić podwyżka Bürgergeld, powołując się na potencjalny zerowy wzrost inflacji. Doprowadziło to do oczekiwań „rundy zerowej”, w której świadczenia pozostaną niezmienione przez cały rok.
Szersza debata na temat sprawiedliwości społecznej
Stanowisko FDP w sprawie Bürgergeld ponownie rozpaliło dyskusję na temat sprawiedliwości społecznej i roli opieki społecznej w Niemczech. Liderzy FDP, w tym sekretarz generalny Bijan Djir-Sarai, argumentują, że obecny system ustanawia „złe zachęty”, ponieważ nie rozróżnia odpowiednio tych, którzy pracują, od tych, którzy korzystają z opieki społecznej. Uważają, że należy zreformować system Bürgergeld, aby zapewnić, że zatrudnienie będzie zawsze bardziej satysfakcjonujące finansowo niż opieka społeczna. Perspektywa ta zyskała poparcie kręgów konserwatywnych, ale spotkała się również z ostrą reakcją ze strony tych, którzy postrzegają proponowane cięcia jako zagrożenie dla bezpieczeństwa społecznego.
Przyszłość Bürgergelda
W miarę trwania debaty na temat Bürgergeld staje się jasne, że kwestia ta pozostanie tematem spornym w niemieckiej polityce. Rząd koalicyjny musi przezwyciężyć te wewnętrzne spory, zapewniając jednocześnie zgodność wszelkich zmian w systemie opieki społecznej z wymogami prawnymi i konstytucyjnymi. W obliczu zbliżających się wyborów stanowych i zbliżającego się terminu budżetowego dyskusja wokół Bürgergeld prawdopodobnie się nasili, odzwierciedlając szersze pytania dotyczące równowagi między odpowiedzialnością fiskalną a wsparciem społecznym w Niemczech.
Wynik tej debaty będzie miał istotne implikacje nie tylko dla odbiorców Bürgergelda, ale także dla przyszłego kierunku niemieckiej polityki społecznej jako całości.